Sha ki paralok bad nongshong shnong,
Nga dei ka Kong Angela Rangad bad nga thoh ia kane ka shithi sha phi ban pyntip ba nga la rai ban їakhun ia ka elekshon MLA ha ka snem 2023 na ka 19-South Shillong Constituency, kum ka kyrtong shimet ka ban їeng na ka rynsan KAM Meghalaya. Ka KAM Meghalaya ka dei ka rynsan їatai saiῆ hima kaba plielad ia baroh ki nongshong shnong bad kaba angnud ban wanrah ia ka jingkylla kaba don jingmut. Ngi ngeit ba da ka jingїatrei bad jingїashim bynta lang jong ki nongshong shnong ngi lah ban wanrah ia ka jingїa ryngkat dor ki nongshong shnong bad pynlong ia ka Jylla kaba kynthup ia baroh, kaba pyntreikam hok ia ki aiῆ bad pynїoh ka roi ka par ka bym lah shilliang lymne leh shilliang khmat. Ngi long ba kloi ban їakhun bad їeng pyrshah ia ka bamsap, ia ki kam be aiῆ bad ki kam pynїashun jaitbynriew kiba la tyllep ia ka synshar khadar bad treikam treijam ha Meghalaya.
Ngam nang ban kren ki ‘tien jali jaum, hynrei ngan їathuh beit shaphang їalade namar phi don ka hok ban tip shai shaphang jong nga bad balei ba nga rai ban їakhun ha kane ka elekshon ban wan?
Nangno nga wan?
Ma nga bad kiba shi para bad nga, ngi dei ka pateng kaba saw na ki kmie tymmen bad ki kpa tymmen kiba la kha, la shong la sah ha ka kyntoit Harisabha ha Laban. Nga la heh la san ha kane ka kyntoit bad ryngkat lang bad kiwei ki para khynnah ngi їakynthih, їamareh bad їatyllun sngewbha bad beh kot kudi ha ki ranab lum . Nga ju bud їaid kjat ia i meirad sha lumparing bad mareh sha їewdak ban thied ki jingdonkam ha їing bad kumjuh ruh sha Last stop ban thied mithai bad teng teng pat sha Jhalupara ban bam momo. Kum kiwei ki khynnah Laban, nga la im ha ka sawdong sawkun kaba bun rong bad ka shnong Laban ka dei ka shnong kaba ngi їa-im lang hapdeng ki kynhun niam bad kynhun jaitbynriew ba pher. La ka long ha ka por lehkmen Khristmas ne ka puja ki Hindu bad ka khawai iftar ki paralok Muslim ka shnong Laban ka phuh da ki rong kiba bun skit.
My Ancestral House in Harisabha, Laban
Ka Jingshong skul bad jigpule?
Nga shong skul ha Pinemont, nangta nga pyndep ia ka BA bad MA ha ka subject Anthropology na North Eastern Hills University. Ha ka por ba nga pule ha kolej bad university nga sdang ban їashim bynta bad ki seng treimon sngewbha bapher kiba trei na ka bynta ki hok jong ki kynthei bad ban pynneh pynsah ia ka mariang. Kine ki la hikai bad plie lad ia nga ban їakynduh ia ki paralok thymmai bad ruh ki la pynkhih ia nga ban jam shaphrang, hynrei nga tip shai ba nga donkam ban shah hikai shuh shuh khnang ba ngan pei phang ia ki mat ki jura bad ban shem ia ki jingstad kiba lah ban kdew lynti ia nga kumno ba ngan їakhun pyrshah ia ka jinglah shilliang, ka bamsap, ka jingduk bad jingsahsahdien. Ban їakhun pyrshah ruh ia kito kiba don ha ka bor bad kiba pyndonkam bakla ia ka bor na ka bynta ka jingmyntoi shimet. Te nga da kmen haba nga ioh ia ka scholarship ban bteng ia ka jingpule kaba kham shalor ban pule ia ka Anthropology of Development ha London University. Haba nga la wan phai na ka jingpule bad kumba long ki para samla nga la hap ban їaksaid bad ka jingkylli, ka kam aiu ngan trei?
La kha ia nga bad nga heh nga san ha ka longїing khasi kaba їar, kaba shlei da ki kynthei kiba khlain bad laitluid ka jingmut jingpyrkhat bad kiba їeng ha la ki jong ki kjat. I Meirad jong nga i dei i Dr. Muriel Dunn iba long iwei na ki doctor sumar pang banyngkong napdeng ki khasi ha Laban, katba i parad I Dr Morning Diengdoh, iba ngi shait khot ieid I pop-pop i dei i tymmen basan jong ka Balang Presbyterian Laban. I mei jong nga i dei i doctor sumar pang bad i pa pat iba trei sorkar, katba ki mei san, ki mei nah, ki kῆi ki trei ki jaitkam bapher bad don ruh u mama trai uba la long teng u MLA na Laban. Ha їing ki la lyngngoh bad pisa jingmut ba balei ngam jied ia ka kam kaba biang ka jingsiew ne kaba don kyrdan. Hynrei haba nga phai sha ka imlang sahlang bad ka synshar khadar, nga la їohi ba ki para nongshong shnong kynthei bad shynrang, kaba kynthup їalade, ngi la shah shukor la biang ha baroh ki liang. Ki paidbah nongshong shnong, khamtam ki kup shilliang ki sem shilliang ki hap ban їaksaid bad їakhun man la ka sngi na ka bynta ki hok jong ki. Ka lah ban dei ki kynthei kiba shah shoh shah dat lane ka longїing kaba shah pynmareh nawei sha kawei tang ban їoh ia ka card reshon lane ki samla wad kam ne kiba duh kam namar ka jingbam sap bad ka jingleh shilliang lane ki nongtrei nongbylla ki bym їoh ka bai nong kaba biang briew. Kine kiei kiei ki pyn lynga pisa ia nga bad nga rai jingmut ban leh eiei halor kine ki jingeh. Hynrei ka jingkylli pat ka long kaei ban leh bad kumno?.
Ki sngi kiba nyngkong jong nga ha ka lympung shakri paidbah
Nyngkong eh, da ka jingthmu ban pynurlong ia ki jingtip kiba nga la їoh na ka jingpule, nga la trei bad ki tnat sorkar bad ki bym dei sorkar ruh kumjuh kiba trei ia ki kam kiba їadei bad ki hok jong ki kynthei bad ki kam pynroi ha ki shnong nongkyndong. Phewse tang khyndiat por ka wan lap ka jingdukha mynsiem namar ba nga shem tang ka jingleh mynleh bad ki rukom treikam kiba tang na sla. Їa ki briew kiba ngi dei ban shakri hok, la ῆiew pynban ia ki tang kum ki jingthaw kiba dei ban їarap ne leh isynei bad lymda ki їoh ia ki jingїarap kin їap. La theh da ki spah bad hajar klur tyngka ha ka kyrteng jong kiba duk ba kyrduh bad ba sahdien, hynrei ki nongshong shnong pat ki sah kumjuh, ka jinglah shilliang ka nang jur bad ka jingban beiῆ ka nang kiew. Kiba don ha ka bor bad kiba bamsap ki nang bteng ia ka jingsynshar donbor jong ki. Kane ka ktah shikatdei ia nga bad kumta nga rai kut ba dei ban leh ei ei ba kham tyngeh ban pynkylla ia kane. Kumta nga la ngam sha ki thwei jong ka jingїakhih paidbah, ban lum ban lang ia ki para nongshong shnong ban їakhih bad їakhun pyrshah ia ki kam bamsap bad ki jingban beiῆ kiba bun rukom. Ka jingkylla kaba nga angnud ka long ban pynkup bor ia ki paidbah ban kam kynti ia ki hok. Ym lah ban leh ia kane tang marwei bad ka hok ki kynthei ka dei kaba ha khmat eh na ki kam bad jingїakhun jong nga.
Ka jingїakhih ban pynїoh ia ka hok ki kynthei
Ar phew san snem mynshuwa nga la їakhun na ka bynta ki hok jong ki kynthei, ryngkat lang bad kiwei ki para kynthei ngi la pynlong ki jingїakhih paidbah halor ki hok bad ka jingshong shngaiῆ jong ki kynthei khamtam eh ban ia їeng ha syndah jong ki kynthei kiba shah shoh shah dat. Bunsien ka jingshoh jingdat bad jingban beiῆ ia ki kynthei ka jia hapoh їing bad ym ju don ka jingtohkit namar ka burom ka їing ne ka kur ka jait. Hynrei ngi la lah ban pynkylla ia kata ka rukom pyrkhat kaba bakla. Ym tang ba ngi ujor ejahar lane їakren bad ki kynthei kiba shah leh beiῆ. Ngi pynlong ia ki jingialang ban ia mir jingmut bad iatai halor ki hok jong ki kynthei ha ki shnong ki thaw kylleng ka jylla.
Ha ka snem 2005 ngi la lah ban wanrah ia ka aiῆ kaba lah ban thaw ia ka Meghalaya Women Commission lane ka tnat kyrpang ka ban peit ia ka bha ka miat ki kynthei. Ngan ym klet ruh ia ki por ba ngi їakren halor ka hok jong ki kynthei ha ki Dorbar Shnong ngi la їakynduh mawsiang bad shah khang lynti da ki ñia riti dustur.
Phewse mynta pat ha kiba bun ki shnong ngi sakhi ia ka jingїashim bynta shitrhem jong ki kynthei ha ki dorbar shnong. Ka jingїakhih halor ki hok jong ki kynthei ka la hikai ia nga ba ym don mano mano ruh ba lah ban khang ne pyndam ia ki jingїakhih kiba shong nia bad kiba їeng ha ka nongrim jong ka hok. Nga sngew sarong ba nga dei ka kynthei khasi bad nga ngeit skhem ba ki kynthei ki lah ban iashim bynta pura bad ki lah ban noh synῆiang sha ka imlang sahlang, ka ioh ka kot bad kumta ter ter. Ban їeng na ka bynta ki hok jong ki kynthei ka mut ruh ban їeng pyrshah ia kiba don bor bad kiba pyndonkam bakla ia ka bor ban leh be ijot ia ki kynthei bad ki khynnah. Phin kynmaw lehse ba uwei na ki nongmihkhmat u la shah rai pynrem ha ka їing bishar namar ba u donkti ban leh be ijot ia ka khynnah bad kane ka jia long da ka jingtrei shitom bad jingїai buddien ki riewїakhun.
Ka jingshong kurim bad ki khun ki kti
Nga la їakynduh ia u kurim jong nga, u Tarun Bhartiya, uba long u nonghikai, u nongshna phlim, u nongthoh bad u para nongngeit ha ki nongrim jong ka jingtrei hok bad jingshisha. La khatkhyndai snem ngi la їashong їasah ryngkat bad ngi la don lai ngut ki khun kiba dang leit skul, kawei ka kynthei bad ar ngut ki khun synrap shynrang. U Tarun u dei ruh u paralok uba hajan tam bad uba synran ia nga ha ki jingїaid lynti jong nga kum ka riewїakhih. Ka jingkyrshan kaba u ai ka pynlah ruh ia nga ban bteng ia ka jingpule ia ka aiῆ bad ban shah hikai kum ka nongsaid aiῆ ha ka por ba ki khun ki dang rit, bad kane ka jingpule aiῆ ka la nang ai bor bad ai jingtip shuh shuh kumno ban їakhun bad їakhih na bynta ki hok.
Ka jingїakhun ban pynїoh ia ka Aiῆ Right to Information (RTI) bad jingiakhun pyrshah ka bamsap
Ha Meghalaya ka jingїakhih ban pynїoh ia ka Aiῆ RTI ka long kaba shitrhem tam bad la їalam khmat da ka Meghalaya Right to Information Movement. Kum kawei na ki nongmihkhmat jong kane ka jingїakhih nga la їohlad ban buh hakhmat ka Parliamentary Standing Committee jong ka Їing Dorbar Thaw Aiῆ ia ki kyndon kiba kongsan ba dei ban bsuh hapoh ka Aiῆ. Ba ka Aiῆ RTI ka dei ban treikam ha baroh ki Jylla bad ym dei ban pynlait ia ki tnat pulit bad shipai na kane ka Aiῆ.
Ka Aiῆ RTI kam myntoi lymda ngi pyntreikam ia ka bad kumta ngi la trei shitom ban pynsaphriang paidbah ia ka jingdonkam jong ka bad kumno ban pyndonkam iaka na ka bynta ban їakhun pyrshah ia ka bamsap ha ka treikam treijam bad synshar-khadar. Haduh mynta ki kaiphot ki pynpaw ba ngi dei ka Jylla kaba pyntreikam bha ia ka aiῆ RTI. Ki nongshong shnong ki pyndonkam ia kane ka aiῆ ban wad jingtip halor ki MLA scheme, ki samla wad kam ki shem ia ki kam thok ha ka rukom thungkam, ki nongshong shnong ki їoh ia ki hok jong ki kum ka card reshon, ki tin sop їing bad kiwei. La lah ban kyndang ia ki kam bamsap kiba shyrkhei lyngba ka RTI.
Don ruh ki MLA ba rem ha ki elekshon na ka jingpaw lyngba ka RTI ia ka jingbamsap jong ki ia ki MLA scheme.
Hynrei, ka jingkylli ka mih haba la lap ia ki kam bamsap, kaei pat ka jingpynsaja? Kumta khlem shongthait ngi sdang sa ka jingїakhih ban ioh ia ka aiῆ ban pynshitom ia kiba bamsap bad la lah ban pynbor ia ka sorkar ban thaw ia ka Lokayukta act. Ngi ia do bynta ruh ban wanlam ia ka social audit act ka jingthmu jong ka kaba long ban wanrah ia ka jingtrei kam kaba shai ba khuid bad ba ai jingkhein ha ki tnat sorkar bapher bapher.
Ki hok halor ka reshon, ka umbam umdih, bainong sngi bad ki hok nongtrei nongbylla
Ki aiῆ kim treikam lymda don ka jingpykup bor bad ka jingiawanlang ki nongshong shnong ban kami ala ki hok. Shuhshuh, ki nongshong shnong ki donkam ban їohi ia ka jingkylla kaba don jingmut bad kaba pynmyntoi ia ka jingim kaba man la ka sngi. Ka Thma U Rangli Juki (TUR) kaba ma nga ruh nga la long kawei na ki nongseng ka їakhun ban wanrah ia kine ki jingkylla. Ka їakhun ban pynsngewthuh ba ka kam pynroi ka dei ka hok jong ki nongshong shnong bad ka їakhun ryngkat bad ki nongtrei-nongbylla da kaba thaw ia ki seng jong ki ha ki jaka trei khnang ba kin lah ban їakhun ia ki hok bad ki jingmyntoi ba ki dei ban їoh. Don kawei ka por ka bai bylla sngi ha ka Jylla jong ngi ka long kaba poh dor tam. Mynta khari khari ka sorkar ka lah sdang ban kyntiew ia ka bai bylla sngi bad kane ka urlong na ki jingїakhun jong ngi kiba їaineh ryngkat bad ka seng ki nongtrei їing briew, ki seng nongtrei nongbylla, ki nongbylla shi spah sngi. Ka jingiada jong ki hok nongtrei nongbylla kum ka jingpynioh ia ki shuti, ki PF bad ki jaka trei kam ba kham biang ki long sa kiwei de ki jingjop ki jongngi.
Ha ka por khlam covid19 khlem shongthait ngi la їakhun ban pynїoh ha ki nongtrei nongbylla sngi ia ki hok bad ki jingkyrshan pisa ba ki dei ban їoh. Katba kiwei ki sngap mynthi, ngi kren, ngi pyrta shla, ngi wad RTI bad їakhih bad da ki hajar ngut ki nongshong shnong ki їoh ia song jingkyrshan pisa na ka Sorkar.
Sa uwei pat u mawjam uba khraw ba ngi la lah ban jam ha ka jingїakhun paidbah ka long ka jingjop ia ka mokutduma jong ki nongdie madan bad ka Sorkar Jylla ka la kubur ha ka khmat ka Їingshari ba kan pyntreikam ia ka aiῆ jong ki nongdie madan.
Ngi la їakhun ruh na ka bynta ka jingpynbiang ia ki ICDS bad Mid Day Meal skhim. Khlem shongthait ngi la buddien bad ujor pyrshah ia ka jingbamsap ha kaba їadei bad ka jingsam ia kine ki skhim. Ngi la ujor pyrshah ia ka kam bamsap tah sia lieh bad їakhun ban wanrah ia ka koit ka khiah bad sumar pang sha baroh ki nongshong shnong.
Ki jingїakhih jong ngi ki la wanrah ki jingkylla bad jingmyntoi ha ka jingim ki briew shimet bad ka imlang sahlang. Kine ki jingїakhun bad ki jingjop hangne-hangtai ki ai mynsiem ia ngi bad ngin їai bteng ia ki kam namar ba ngi ngeit skhem ha ka hok bad ka aiῆ. Ka jingjop kaba neh ka jia tang lyngba ka jingїatreilang jong baroh.
Ka jingieng pyrshah ia ki kam pynїashun bad ka jingїada ia ka jinglaitluid bad ia ka mei mariang
Ha kylleng ka Ri India la kah dum ia ka imlang sahlang da ka jingpynїashun-їaisih para briew bad jingshoh jingdat ia kiba lui lui. Ngi kloi ban їeng bad pynrem ia kine ki kam sniew kiba ktah ia ka imlang sahlang. Ngi pynpaw bad pynrem paidbah ia ki kam be aiῆ kiba pyntieng pynsmiej ia ka їaid ka ieng bad ka trei ka ktah. Ngi la їeng pyrshah ia ka aiῆ їakjakor, ka AFSPA, ka jingtih ia u uranium, ki jingtih be aiῆ ia u dewїong bad kumjuh ruh ngi la їeng pyrshah ia ki jingїaumsnam para briew kiba jia ha Ri India bad ka Jylla. Ki nongrim tynrai kiba la saiῆdur ha ka Riti synshar kum ka hok, ka jingshisha bad ka jingpynshong nia ia kiei kiei ki la hikai ia ngi bad kumta ngi kieng atiar da kine ki nongrim bad їeng skhem ban kylli jingkylli bad їeng pyrshah ia ki kam be aiῆ bad ki kam thok kam shukor.
Balei ba nga aireng ha kane ka elekshon MLA 2023 na ka 19-South Shillong Constituency?
Baroh ki jingthew kiba kdew ia ka jinglong jingman ka Jylla ki pyni ia ka jinghiar arsut naduh ka koit ka khiah, ka pule dangle, ka bam ka dih bad kane ka pynpaw ia ka jingnang troiῆ ka Jylla. Ki kam bamsap, ki kam be aiῆ ki la nang jyllei ha ka jylli synshar bad treikam treijam. Ha kine ki 50 snem ka Jylla kam shym pynpaw dak ba ka kiew, ka nang sahdien pynban. Ka jingїada ia ki kam bamsap, ka jingїasylla hapdeng ki nongmihkhmat bad ki heh sorkar, ka jingkurup ia ka bor synshar da ki riew pynkhein aiῆ ka la pynkha ia ka jingduk bad jingkyrduh. Ki jingpang jingkhrew ki nongshong shnong ki nangkiew, katba ki jaka sumar pang ki long kiba duna, ka pule dangle ruh kaba duna, ka їoh ka kot kaba tlot, nalor ka jingbym їohkam, ka jingpynjot ia ka mariang, ka jingduh noh ia ka khyndew ka shyiap bad ka jinglah shilliang ha ka imlang sahlang. Ňiuma, ki nongsynshar kiba donkti ha ka jinghiar ka Jylla kim pyrwa ne patiaw ei ei.
Tang kawei ba ki nongsynshar ki leh ka long ban lum spah naphang bad ban shu pynjaw patung pateng ki jingai jingїarap sha ki nongshong shnong. Ki ῆiew ba ki nongshong shnong ki dei ki mar ki mata ba lah ban thied. Kynmaw ba ka dei ka hok jong ngi ban їoh ia ki skhim pynroi ba pher. Ki skhim bad kam pynroi ka dei na ka pisa paidbah jong nga jong phi hi bad ka dei ka hok jong ngi ban tip thik pa thik katno bad kumno la pynlut ia ka pisa paidbah. Bad dei mangi hi jingshisha ban rai kiei kita ki jait kam ba ngi donkam ha shnong ha thaw.
Ngim dei ban shah ba ka rynsan ialeh elekshon kan long ka madan ialehkai tang jong ki heh ki haiñ, ki heh sorkar ba lah klun spah paidbah, ki heh spah bad malik dewiong, kiba haiing hasem jong ki nongmihkhmat bad heh sorkar, ne kito kiba thok ba shukor ban buhrieh ia la ka jingbamsap. Ka kam synshar khadar ka dei ka kam kyntang bad ym dei ban knieh noh iaka da ki briew kiba kob ia ka jinglong lehnoh ka jongki bad kiba khyllew ia ki kam pyntreim bad iashoh briew ka jong ki khnang ban pynsheptieng bad pynshong syier ia ki paidbah, ne kito kiba kyntiap seng tang ban myntoi shimet lade bad kiba khlem ka raiñ ka rem ki tim ki shla ia kiwei bad pyndonkam ki ktien khor ktien khlemakor kiba pynrem ia kiwei kum ba kim dei ki parabriew. Ngi na South Shillong ngi dei ban kyntait ia kum kane ka politics bad ban wanlam ia ka jingkylla.
Kum ka kmie nga kwah ban їohi ba ki nongmihkhmat ki don ia ka jinglong hok kumba nga ju hikai ia ki khun shaphang ka hok, ka jingshisha, jingburom kylliang, ka jingai jingkheiῆ, ka jingpynshong nia, ka jingieit bad jingїakyrshan lang. Nga ngeit ba phi ruh phi sngew kumjuh. Ngi dei ban pynrem ia ki nongtreikam paidbah kiba kren kynshleiῆ bad kiba kren beiῆ kren khor ia kiwei, kiba kyrshan ia ki kam bym hok bad ki bym ai jingkheiῆ, kiba pynmih sur tang ha ka por elekshon bad kiba thied vote. Ngi dei ban kyntait ia ki briew kiba pynshong dor ha ka spah, kiba pynlong kam khaїi ia ka synshar khadar, kiba leh bor bad ki bym don nongrim.
Ka South Shillong Constituency ka dei ka Constituency kaba kongsan bad ngi dei ban kam kynti biang ia ka nam bad ka burom jong ka. Ryngkat lang ngin їatrei ban їoh biang ia ka burom jong ka bad ban pynlong ia ka ka nongmuna jong ki kam pynroi kiba їeng halor ki nongrim jong ka jingїashim bynta lang, ka jingїatai bad khamtam eh ka jingpyntreikam kaba shai bad ba ai jingkheiῆ. Ka dei ruh ban long ka Constituency kaba lait na ka jingthohbria ha ki kam bamsap. Ki shnong hapoh ka South Shillong Constituency ki dei ban long kiba shngaiῆ, kiba bit ba biang ban shong ban sah bad ba baroh ki lah ban san ban roi khlem da ῆiew shilliang khmat ne pynїapher jait bad uwei pa uwei ne kawei pa kawei kin ioh ka jingim ba pura. Ngi dei ban leh mynta bad ngi lah ban leh!
Kumno ngin jop ia kane ka Jingїaleh?
Ka por ka dei mynta ban їakhih na ka bynta ban wanrah ia ki jingkylla kiba don jingmut. Kat shaba nga їaid ha kylleng ka constituency nga їohsngew ia ki sur jong ka jingdukha mynsiem bad ki jingkhih bitar namar ka jingsahdien bad ki jingbamsap, ki sur bynῆiaw namar ba ym don lad da kumwei pat, ki sur kiba duh mynsiem namar ka jinghiardor ka ktien ka thylliej bad ki jingkren pohdor ha ka jylli saiῆ hima, hynrei ki don ruh ki sur kiba pynpaw ba ki kwah ban їashim bynta ha ka jingїakhih khnang ban wanrah ia ka treihok bad ka bishar hok.
Ka la dei ka por ban їawanlang, ban їatreilang, ban їa kyang bad kylli jingkylli lang. Kane kan dei ka jingїaleh elekshon kaba pher, wat hapdeng shibun kiba pyntieng ne pynartatien ia nga ba tang ki briew kiba bun tyngka ki lah ban їakhun bad jop ia ka elekshon. Ma ngi ha ka KAM ngi ngeit ba ki briew kiba thied ia ka vote ha ka por elekshon ki dei ruh ki briew kiba lah ban shah thied їalade, bad kumta kin ym kren ne ieng na ka bynta ki hok ki jong phi. Ngin їakhun ia kane ka elekshon da ka jingїanoh synῆiang lang bad da ka mynsiem treimon sngewbha bad man la ka por ngin pyntip paidbah katno ngi lum bad katno ngi pynlut. Ka jingїalap elekshon jong nga kan long lyngba ki jingїatai bad iatei nia bad ban sngap ruh ia kiwei, ban їoh jinghikai na ki jingthrang bad jingangnud jong ki nongshong shnong.
Kumta nga kyrpad ia phi ban phin sngewbha ban їathuh aiu phi pyrkhat? Kiei ki buit ne jingai jingmut jong phi ban pynbha ia ka Constituency? Kumno ngin pynlong ia ka jingїakhun elekshon jong ngi kaba don burom bad kaba seisoh? To ngin їakren bad їatreilang. Lada phi artatien ne kwah kylli bniah, sngewbha ban pynpaw, kam pher lada ngi їapher jingmut ruh. Sngewbha phah ia ki jingsngew jong phi sha une u number 9863097754. Ngi lah ruh ban їakynduh bad їakren. Phi lah ban wan sha ka jingїalap elekshon bad wan sha ka ophis jong ngi ha Harisabha ha Laban.
Phi lah ban tip khambha shaphang ka rynsan KAM da kaba phi leit jngoh ia ka website www.kammeghalaya.in / message 6009754626